Neemt u van mij aan dat ik gisteravond een film zag. Ik moest er aan denken toen ik deze avond een artikel las over Elizabeth I, the Virgin Queen. Wanneer ik gister die film (ik verklap zodadelijk welke film het was) niet had gezien, had ik er nu niet aan kunnen denken. Zo simpel zijn de dingen soms. De reden waarom ik die film (nog even geduld, de titel komt echt wel) mij te binnen schoot, was omdat zowel het artikel wat ik las alsook de film een gelijkaardig thema hadden. Een cover up story om te verbergen dat iets verschrikkelijk uit de hand was gelopen.
In de film (zie je wel, hier dan de titel) The Debt zien we hoe drie Israëlische geheim agenten zich midden jaren ’60 in Oost-Berlijn begeven om daar een voormalig nazi kamparts (berucht als de chirurg van Birkenau) te ontvoeren om hem vervolgens in Israël te laten berechten. De missie ontspoort gruwelijk maar in plaats van hun falen op te biechten besluiten ze een nepverhaal op te hangen. Als helden worden ze bij thuiskomst ontvangen. Tientallen jaren leven ze met hun leugens totdat de waarheid alsnog dreigt uit te komen.
Het eerder aangehaalde artikel komt met de aankondiging (niet voor de eerste keer, trouwens) dat Elizabeth I niet geregeerd zou hebben over Engeland. Niet zij, maar een plaatsvervanger (een man, nota bene) zou van 1558 tot 1603 op de troon hebben gezeten. Elizabeth was namelijk, nog voordat ze koningin was, al overleden toen zij tijdelijk op het platteland woonde omdat in Londen de pest rondwaarde. Toen haar vader, koning Hendrik VIII haar kwam bezoeken hadden de twee begeleiders (bang voor represailles) van Elizabeth al een look-a-like (een 10-jarige dorpsjongen) gevonden. De koning, die zijn dochter niet zo vaak zag, had deze verwisseling niet door.
Vijftien jaar later bestijgt dus een jongeman van 25 jaar de troon als opvolg(st)er van Maria Tudor (Bloody Mary). De cover up is nooit aan het licht gekomen tijdens de regeerperiode, maar er zijn aanwijzigingen die erop kunnen duiden dat er wel degelijk een persoonsverwisseling heeft plaatsgevonden. De amerikaanse auteur Steve Berry heeft er 18 maanden onderzoek naar gedaan en zijn bevindingen verwerkt in The King’s Deception, een historische thriller in de stijl van Dan Brown (althans, volgens het Daily Mail artikel).
Terug naar de film. Bij mijn weten niet gebaseerd op een ware gebeurtenis (ik doel op de israëlische ontvoeringsactie, niet op de 2de wereldoorlog en het bestaan van duitse vernietigingskampen) zien we zowel wat er ‘echt’ gebeurde, alsook hoe de geheim agenten dit verborgen wisten te houden door een geloofwaardige cover up story te verzinnen. In het boek van Berry zullen we hoogstwaarschijnlijk ook tot in detail kunnen lezen hoe hij denkt dat een en ander is voorgevallen. Alleen betreft het hier een theorie over echte historische gebeurtenissen die tot nu toe niet geaccepteerd is als plausibel. Maar daarvoor hoeft slechts het stoffelijk overschot van Elizabeth tevoorschijn gehaald te worden. Het verschil tussen man en vrouw zal niet al te moeilijk te herleiden zijn. Of het engelse koningshuis hier echter toestemming voor geeft, is nog maar de vraag. Hoogstwaarschijnlijk (zonder dat ik meteen de implicaties kan overzien) zitten zij niet op deze onthulling te wachten. Voor de buitenwereld, die het boek van Berry niet leest, blijft alles dus bij het oude.
Ook in de film wordt niet geheel duidelijk of het de geheim agenten lukt hun cover up story overeind te houden. Het lijkt er niet op, maar we mogen het als kijker zelf invullen. Net zoals we als lezer van het boek ons mogen laten overtuigen door Berry. Of door mij wanneer ik beweer dat ik gisteravond een film heb gekeken. Cover up stories. Je hebt ze in alle soorten en maten.
